Amerika'nın Yerli Kabileleri Kayıp Dillerinin Peşinde

2024-05-05T08:04:12+03:00 Kayıtlara bakılırsa, Long Island'ın eski sakinlerinden Amerikan yerlilerinin Shinnecock ve Unkechaug isimli dilleri, 200 yıldan beri konuşulmamış. Stony Brook Üniversitesi'nin iki yerli Amerikan topluluğu ile başlattığı ortak proje, bu ölü dilleri canlandırmayı hedef liyor. Projede, Thomas Jefferson'ın 1791'de bölgeye yaptığı bir gezi sırasında yazdığı sözlüğe benzer eski belgelerden yararlanılıyor. Projeye katılan yerli topluluklarının temsilcileriyle, üniversitenin Southampton yerleşkesinde çalışan uzmanlar amaçlarının bu dilleri diriltmek ve onları konuşacak yerli kabile üyelerini seçmek olduğunu söyledi. Unkechaug Halkının seçilmiş lideri Şef Harry Wallace, dillerini öğrenmenin kabile mensupları için kültürlerini, geçmişlerini ve şimdiki durumlarını anlamak açısından çok önemli olduğunu belirtiyor. Şef, "Çocuklarımız kendi dilini ve kültürünü öğrenince, okul başarıları artıyor. Kültürel bilgi onlara bir dayanak sağlıyor" diyor. Long Island ile ilgili bu çalışma, Amerikan yerlilerinin son yıllarda ölü dilleri canlandırmak için başlattığı projenin bir parçası. Kabilelerin çoğu için dil, toplumu bir arada tutan bir güç. Dileri koruma programlarına destek veren Ulusal Beşeri Bilimler Vakfı'nın eski başkanı Bruce Cole dili, "kültürün DNA'sı" olarak adlandırıyor. Proje birçok zorluklarla karşı karşıya. Çünkü canlandırılacak dilleri konuşabilecek kişi sayısı sınırlı. Ayrıca gençlerin katılımını sağlamak zor. Yerli Dilleri Enstitüsü'ne göre, ABD'de konuşulan 300 dilden, geriye ancak 175 tanesi kaldı. Kâr amacı gütmeyen kuruluş, koruma önlemleri alınmazsa 2050'de konuşulan dil sayısının 20'yi geçmeyeceğini tahmin ediyor. Mastic bölgesinde 21 hektarlık özel arazide yaşayan Unkechaug kabilesinin 400 kayıtlı mensubu var. Southampton'a komşu olan bölgede yaşayan Shinnecock kabilesinin ise, yaklaşık bin 300 kayıtlı mensubu bulunuyor. Stony Brook Üniversitesi Dilbilim Bölümü Başkanı Profesör Robert D. Hoberman, projenin akademik bölümünden sorumlu. Hoberman'ın verdiği bilgilere göre, Shinnecock ve Unkechaug dilleri Algonquian dilleri grubunda yer alıyor. Bu dillerden bazıları hem hâlâ konuşuluyor hem de sözlükleri var. Hoberman'a göre proje ekibi, kayıp sözcükleri ve dilbilgisi kurallarını bulmak için bu dilleri inceleyebilir. Dillerin canlandırılması sürecinin iki aşamadan oluştuğunu söyleyen Hoberman, "Önce günümüze kadar gelmiş dualara, deyişlere ve Jefferson'ın derlediğine benzer sözcük listelerine bakıyoruz. Dilin neye benzediğini anlamaya çalışıyoruz. Sonra çok daha iyi belgelenmiş dilleri inceliyoruz. Aralarındaki benzerlikleri ve farkları tespit etmek için sözcük listelerini karşılaştırıyoruz. Long Island'daki yerli dillerinin muhtemel özelliklerini anlamak için bunlardan yararlanacağız. Telaffuz kurallarını, sözcük dağarcığını ve yapısını çözdüğümüz dili, yerli topluluğundaki insanlara öğreteceğiz" diyor. Ölü bir dilin telaffuzunu doğru biçimde tahmin etmek imkânsız gibi görünüyor. Ancak bu dillerin sözlüklerinin İngiliz alfabesiyle yazıldığını vurgulayan Hoberman, bunun o kadar da zor olmadığını belirtiyor. Hoberman, "Peki, 200 yıl önce bu dili konuşanlar aksanımızı gülünç bulur muydu?" sorusuna "Evet" dedikten sonra ekliyor: "Ama Konuştuklarımızı anlayacakları umuyorum."

Amerika'nın Yerli Kabileleri Kayıp Dillerinin Peşinde - New York Times Haberleri - 05/05 08:04

FETÖ’cü yapımcı Özgecan filmiyle dolandırmış! - Son Dakika Haberler

Latest Articles

Other Articles