Afgan Kadınlarına Ne Olacak? - New York Times Haberleri - 05/04 20:20
afgan kadınlarına ne olacak? - new york times haberleri
Afgan Kadınlarına Ne Olacak? - New York Times Haberleri
KABİL, Afghanistan - Afganistan'daki ABD askerlerinin sayısının büyük oranda azaltılmasını ve Taliban'la barış yapılmasını savunan bizler için en can sıkıcı soru şu: Afgan kadınlarına ne olacak? Sorunu yürek burkan bir şekilde ortaya koyan Time dergisinin bu yaz çıkan bir sayısının kapağında, kendisine kötü davranan kocasından kaçan 18 yaşındaki Ayşe vardı. Konuyla ilgili makalede Taliban'ın geçen yıl Ayşe'yi, burnunu ve kulaklarını keserek cezalandırdığı yazıyordu. Bu, iffetsiz veya itaatsiz olduğu düşünülen kadınlara uygulanan geleneksel bir ceza. Kesme işlemini Ayşe'nin kocası yaptı. Time, şekli bozulmuş yüzüne dokunan Ayşe'nin, Taliban için "Onlarla nasıl uzlaşabiliriz?" dediğini yazdı. Bu, tıpkı şunun gibi haklı bir soru: Askerlerin Afganistan'dan çekilmesini savunanlar, daha fazla kadını vahşete mi mahkûm ediyor? Afganistan'a bu sorularla cevap bulmak için geldim. Kadınların korktuğu şüphesiz. Burada Kabil'de, önceki ziyaretlerime kıyasla çok daha az kadın burka giyiyor. Ancak bazı kadınlar bana, her ihtimale karşı evde burka bulundurduklarını söyledi. Köktenci değerlerin ve kanunların, Taliban Kabil'in kontrolünü geri almasa bile güçleneceklerine dair bir korku, içleri kemiriyor. Yine de, Afganistan'daki büyük askeri varlığımızı, kadınları koruyan bir güç olduğu gerekçesiyle haklı göstermek, bana tarihi bir hata gibi geliyor. Aslında konuştuğum kadınların çoğu, sırf barışı sağlayacak olması nedeniyle Taliban'la anlaşmayı destekliyor. Mesela Kabil'de tanıştığım, Helmand Vilayeti'nden gelen Peri Gül, Taliban'dan nefret ediyor. Gül bana 2001'de savaşın başlamasıyla ilgili olarak "Taliban'ın yenilmesi için dua ettim ve Allah dualarımı kabul etti" dedi. Ancak o zamandan beri süren çatışmalarda evi yıkılmış, kocasıyla kızını ABD'nin hava saldırılarında kaybetmiş. Şimdi kerpiç bir kulübede yaşayan ve Taliban'a, Amerikalılara ve Afgan hükümetine öfke duyan Gül, "Hepsinden nefret ediyorum" dedi. Kabil'deki kadınlar artan özgürlüklerden yararlanırken, güneydeki köylerde yaşayan Afgan kadınları için bu söz konusu değil. Bu kadınların 2001'den önceki hayatı bunaltıcıydı, bugün de öyle. Helmand vilayetinden Veli Han isimli bir adam bana, Taliban yönetimde olsada olmasa da kadınların durumunun değişmeyeceğini söyledi. Çünkü her iki durumda da eve kapatılacaklardı. Han'ın aktardığı, Peştu dilindeki bir ifadenin anlamı şu: "Kadının yeri ya evdir ya da mezar". Diğer bir deyişle, baskının kaynağı hem Taliban hem de kültür. Kadınların burun ve kulaklarının kesilmesi sadece Taliban bölgelerinde değil, Pakistan'ın güvenli kısımlarında da görülüyor. Gerçekten de, bu tür kesme cezasına Pakistan'ın en kalabalık ve zengin eyaleti Pencap'ta, Afganistan'dan daha çok rastladım. Ama bunu değiştirmek için Pakistan'ı işgal etmemiz gerektiğini söyleyen birisini henüz görmedim. Baskıya son vermenin en iyi yolu, ateş gücünden ziyade hem erkek hem de kadınların eğitim ve ekonomik durumlarını tepki yaratmayacak şekilde güçlendirmektir. İleri gelen kişilere danışılarak yapıldığı ve sahadaki faaliyetlere Batılılar karıştırmadığı sürece, Taliban kontrolündeki bölgelerde bile eğitim mümkün. Genelde kızlara okuma yazma dersi vermek için en iyi yer, camiler. Batılı bağışçıların, mali kaynak sağladıkları projelerde adlarının tabelalara yazılmasına yönelik ısrarı, amaca zarar veriyor. Bu, binalara "Beni yak" yazan bir tabela asmaya benziyor. Afganistan'daki kadın girişimcileri destekleyen BPeace, değişim için çabalayan etkileyici gruplardan biri. Bu girişimcilerden Sura Stoda, patates cipsi fabrikası kuruyor. Şehla Ekberi ise ayakkabı yapıyor. Annesi Fatma Ekberi'nin Afganistan'ın her yerinde reçel üretiminde, mobilya yapımında, terzilik, dokumacılık, mücevhercilik gibi işlerde çalışan çoğunluğu kadın 3 bin çalışanı var. Kadınların çalıştığı işletmelerini ve okuma yazma kurslarını şimdi Taliban'ın kontrol ettiği bölgelere yayan, destek ve koruma sağlamak amacıyla mollalarla ve yaşlılarla daima yakın işbirliği yapan Fatma Ekberi, "Gidip kalplerini kazanınca, her şeyi yapabilirsiniz" diyor. Ekberi, "Taliban'la yapılan görüşmeleri tehdit olarak görmüyorum. Aslında Taliban'ın ülke sorunlarıyla ilgilenmesi ve kadınların evden çıkmasının bir sakıncası olmadığını görmesi çok iyi olur. Taliban'la anlaşma sağlanırsa asayiş düzelir" diye ekliyor. Bu yüzden Amerikalıların kanını ve parasını, sürdürülemez bir savaş için kullanarak Afgan kadınlarına iyilik yaptığımızı düşünüp kendimizi kandırmayalım. Afgan kadınları özgürleştirmenin yolu çetin, ama bu yol okullardan ve ekonomik kalkınmadan geçiyor. Ve evet, Taliban'la barış anlaşması yapmak mümkün.
2024-05-04
Fethiye'de yangın evi kullanımaz hale getirdi - Yaşam Haberleri
Yangın Taşyaka Mahallesi Baha Şıkman Caddesi üzerindeki 3 katlı apartmanın 2'nci katında çıktı. Mehmet Tekeli'ye ait evde kimsenin olmadığı sırada başlayan yangını gören çevre sakinleri Muğla Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı Fethiye Grup Amirliği'nden yardım istedi. Olay yerine gelen i...
